September, 2022
Interview met Marc ter Horst & Yoko Heiligers
Marc ter Horst is een veelbekroond non-fictieschrijver. Palmen op de Noordpool (thematitel van de Kinderboekenweek 2022) ontving in 2019 een Vlag en Wimpel en Viruswereld werd bekroond met de Zilveren Griffel 2022. De oma van de oma van mijn oma won in 2017 een Vlag en Wimpel, en ook Van oerknal tot robot kreeg die prijs (in 2016). In het recent verschenen prentenboek Scheten uit de schoorsteen legt Ter Horst klimaatverandering uit aan kleuters. Hij maakte het boek met illustrator en prentenboekenmaker Yoko Heiligers. Zij combineert in haar krachtige illustraties lijntekeningen met collages en creëert zo een vrolijk en kleurrijk kunstwerk. In 2017 won haar boek Wauw Pauw een Vlag en Wimpel.
Waar halen jullie je inspiratie voor het schrijven en illustreren vandaan?
Marc: Ik hou ervan om een beetje van een afstand naar onze gekke wereld te kijken. Door uit te zoomen zie je hoe bijzonder het is om op deze planeet en in deze tijd te leven. Vandaar ook dat ik vaak voor wat grotere onderwerpen kies die de hele wereld in hun greep houden, zoals virussen en klimaatverandering.
Yoko: Inspiratie haal ik uit van alles en nog wat; dingen die ik hoor, lees of om me heen zie. Ik observeer graag. Als je wat langer naar iets ‘normaals’ kijkt, wordt het vanzelf interessant of zelfs heel raar: het is maar hoe je het bekijkt. Dat vind ik leuk. Zo kan ik me over van alles verwonderen en vaak gebruik ik die verwonderingen ook in mijn illustraties. Als ik me druk maak over iets, bijvoorbeeld over hoe mensen met dieren omgaan, is dat vaak ook een goeie reden om erover te tekenen.
Hoe ging dat bij 'Scheten uit de schoorsteen'?
Marc: Al sinds ik Palmen op de Noordpool schreef, wou ik een prentenboek over klimaatverandering maken. Niet omdat ik vind dat jonge kinderen daarmee bezig moeten zijn; dat laat ik graag aan de ouders over. Maar die ouders kunnen dan wel een boek als dit gebruiken. Verder was het ook een soort uitdaging aan mezelf: kan ik op een aantrekkelijke en heldere manier zo’n complex onderwerp uitleggen aan kleuters?
Yoko: Toen de vraag kwam of ik een prentenboek over klimaatverandering van Marc wilde illustreren was ik heel blij. Het voelde als een soort opluchting om op deze manier (hopelijk) ook iets goeds te kunnen bijdragen aan dit actuele probleem. Het was best een uitdaging om iets ‘onzichtbaars’ te illusteren, haha! Marc heeft heel knap en eenvoudig beschreven hoe klimaatverandering werkt. Zijn tekst was een fijne kapstok om verschillende beelden en ideeën over dit onderwerp samen te brengen tot een begrijpelijk geheel.
Wat maakt het boek zo bijzonder?
Marc: Prentenboeken zijn meestal verhalen. Een non-fictie prentenboek is echt wat anders, zeker over zo’n pittig onderwerp. Dat was voor Yoko ook een fikse opgave: hoe maak je prenten voor een boek zonder echte verhaallijn? Maar volgens mij is dat geweldig gelukt.
Yoko: Door dit boek begrijp je beter hoe klimaatverandering werkt, het wordt uitgelegd op een luchtige manier.
Waarom hebben jullie voor dit vak gekozen?
Marc: Die vraag krijg ik ook altijd tijdens schoolbezoeken. En dan zeg ik dat dit het enige is wat ik goed kan. Ik heb ook veel voor musea en schoolboeken geschreven. Dus ik heb wel wat ervaring in het kort en aantrekkelijk overdragen van informatie. Maar om dat in je eigen boeken te mogen doen, precies op de manier zoals ik het wil, dat is wel echt een cadeautje.
Yoko: Mijn ouders zijn allebei ook creatievelingen, dus ik kreeg het ‘maken’ van huis uit mee. Het is natuurlijk een cliché, maar ik zat als kind altijd al te tekenen (vooral paarden), strips te bedenken en te knutselen. Na het vwo wilde ik óf iets met dieren doen óf illustrator worden, maar ik kon niet echt een leuke dierenstudie vinden (eigenlijk wilde ik vooral gewoon dieren aaien). Toen heb ik dus voor de studie illustratie gekozen en nu teken ik lekker veel dieren! Maar ik aai ze ook nog regelmatig.
Wat wilden jullie vroeger als kind worden?
Marc: Eerst wou ik een snoepwinkel beginnen. Toen een speelgoedwinkel. Toen een dierenwinkel. Later heb ik weleens heel zachtjes tegen mijn ouders gezegd dat ik misschien wel schrijver wou worden. Maar dat klonk toen nog net zo onbereikbaar als astronaut, wat het natuurlijk niet is.
Yoko: Daar wist ik nooit een antwoord op, want dat was nog zo ver weg! Ik ben geloof ik niet zo goed in ver vooruit kijken.
Wat zien jullie graag in de toekomst gebeuren?
Marc: Is dit de Miss-Universeverkiezing? Dan ga ik voor wereldvrede en een einde aan ongelijkheid in de wereld en alle natuur- en klimaatproblemen. Zelf ben ik nu bezig met mijn eerste jeugdroman. Toch ook weer over duurzaamheid, maar met een heel andere invalshoek. Met een beetje geluk komt die in 2023 uit.
Yoko: Natuurlijk wereldvrede, geen dierenleed meer en een gezonde planeet! En natuurlijk interessante nieuwe boeken blijven maken.