September, 2022
Interview met Floor Bal & Grootzus
Floor Bal schrijft informatieve boeken voor nieuwsgierige kinderen. We kennen haar van Duurt het nog lang?, Dag drol en Het hele soepzootje. Voor het laatstgenoemde boek ontving ze een Vlag & Wimpel. Haar meest recente boek – Het einde van Iemand – gaat over de dood. Ze maakte het samen met Grootzus. Het gezicht achter Grootzus is Francien Verhulst. Haar fantasievolle collagekunst is terug te vinden in animaties, magazines, ansichtkaarten en nog veel meer, waaronder prentenboeken.
Waar halen jullie je inspiratie voor het schrijven en illustreren vandaan?
Floor: Vaak krijg ik een idee doordat een van mijn kinderen een moeilijke vraag stelt. Het hele soepzootje ontstond nadat mijn zoon op zijn vijfde vroeg hoe ‘de mensen op aarde kwamen en de aarde op aarde kwam’. En soms heb ik ontzettend geluk en slaat de inspiratie als de bliksem in mijn hersenpan toe. Mijn eerste boek bedacht ik tien jaar geleden om vijf uur ’s ochtends nadat ik een huilende baby getroost had. Ik ben meteen naar beneden gegaan om het idee uit te werken.
Grootzus: Bij het illustreren van een boek is de eerste en echte inspiratiebron het verhaal van de schrijver. Het leukste, vind ik, is naast, langs en door dat verhaal beeld te maken dat aanvult, prikkelt, je twee keer laat kijken en drie keer laat denken. Of je juist vloeiend door het verhaal heen helpt glijden. En hoe de illustratie er uit komt te zien, komt voort uit het materiaal dat ik gebruik in mijn collages: plaatjes uit oude boeken, verpakkingen en postzegels. De kleuren, vormen en structuren die ik daarin vind maken groot deel uit van hoe de illustraties die ik maak uiteindelijk worden. Een staart van een raket kan zo een rokje worden. Dat bedenk je niet van tevoren, maar gebeurt tijdens het zoeken naar beeld.
Hoe ging dat bij 'Het einde van Iemand' dat onlangs verscheen?
Floor: Mijn dochter had een fase lang heel veel vragen over de dood. Hoe weet je nou zeker dat iemand dood is en niet slaapt? Word je een geraamte doordat insecten jouw lichaam opeten? Daar komt Het einde van Iemand uit voort.
Grootzus: Toen ik hoorde dat ik een boek mocht illustreren over de dood vond ik dat wel spannend, omdat het toch een ongezellig onderwerp is. Maar de tekst van Floor stelde mij gerust en gaf mij heel veel ruimte om mooie beeldverhalen naast de woorden te maken.
In mijn beeldarchief zitten duizenden plaatjes waar ik doorheen blader op zoek naar de juiste structuren en vormen voor de illustraties. In een boek met oude Chinese propaganda-affiches heb ik bijvoorbeeld mooie sfeerstructuren gevonden. Uit oude illustraties van deuren, lijsten en gebouwen heb ik een kist gebouwd en voor de rouwkrans heb ik echt heel veel bloemetjes uitgeknipt.
Wat maakt het boek zo bijzonder?
Floor: Het is verdrietig maar wel waar: de dood is een onderwerp waar heel veel kinderen mee te maken krijgen. Ik hoop dat het boek sommige kinderen in een moeilijke tijd een steuntje in de rug kan geven. Of dat het in elk geval een eerlijk antwoord op ingewikkelde vragen geeft. Zodat ze niet, zoals mijn dochter ooit, ’s avonds ervan wakker hoeven te liggen.
Grootzus: Het boek gaat over een onderwerp dat meestal verdrietig is. En bij de dood denk je gauw aan donker, leeg en zwart. Maar de dood gaat ook over missen, herinneringen, verlangen, angst en onzekerheid. En die elementen zijn kleurrijk, diep en juist vol. Kunnen van alles zijn. Dit boek laat zien dat de dood erbij hoort en laat je er met een open blik naar kijken. En dat vind ik heel bijzonder.
Waarom hebben jullie voor dit vak gekozen?
Floor: Ik hou ontzettend van lezen en ik hou ervan om moeilijke dingen uit te zoeken en makkelijk leesbaar op te schrijven. Misschien heeft het vak mij wel gekozen.
Grootzus: Als kind tekende ik de hele dag door. En nog steeds eigenlijk. Ik bén dus altijd al tekenaar eigenlijk. Ergens op de middelbare school kwam ik erachter dat je niet alleen tekenaar kan zíjn, maar dat je het ook als beroep kon kiezen. Ik ben toen naar de kunstacademie gegaan en ben illustrator geworden. Maar eigenlijk was ik het dus al 🙂
Wat wilden jullie vroeger als kind worden?
Floor: Als kind woonde ik praktisch in de lokale bibliotheek. Er waren vakanties dat ik elke dag naar de bieb ging. Ik wilde journalist worden, en dat ben ik ook lang geweest. Schrijver zijn, leek me toen te hoog gegrepen. Ik weet zeker dat de Floortje van toen heel tevreden zou zijn met het feit dat de Floor van nu kinderboekenschrijfster is.
Grootzus: Moeder en tekenaar. Dat ben ik allebei geworden.
Wat zien jullie graag in de toekomst gebeuren?
Floor: Ik ben alweer met veel plezier een volgend boek aan het schrijven. Ik hoop dat daar nog veel boeken op zullen volgen.
Grootzus: Graag zou ik zien dat in Nederland de kansen voor alle kinderen gelijk zijn. Dat ieder kind zich kan herkennen in de boeken die ze lezen, is daar een onderdeel van. Daar wil ik met mijn illustraties aan bijdragen.
